Choroba Alzheimera to najczęstsza neurodegeneracyjna demencja. Osoba chora wymaga stałej opieki oraz wdrożenia odpowiedniego leczenia farmakologicznego oraz niefarmakologicznego. Winny chorobie jest beta-amyloid, który gromadzi się w mózgu powodując obumieranie komórek nerwowych.
Objawami choroby są zaniki pamięci, spowolnienie funkcji poznawczych oraz dezorientacja czasoprzestrzenna, zaburzenia koncentracji, urojenia, omamy, zaburzenie snu oraz depresja. W ostatnim stadium osoba chora traci kontakt z otoczeniem zapominając o podstawowych czynnościach dnia codziennego.
Czynnikami ryzyka predysponującymi do wystąpienia choroby są:
- Czynniki niemodyfikowalne – wiek i płeć (najczęstsze zachorowania stwierdza się u osób po 65 r.ż., 2/3 chorych stanowią kobiety), urazy głowy, czynniki genetyczne i historia rodzinna (dziedziczność choroby wynosi od 58-79%).
- Czynniki modyfikowalne
– Nadciśnienie tętnicze – wykazano zależność między nadciśnieniem a występowaniem choroby Alzheimera i w wielu przypadkach nadciśnienie poprzedza wystąpienie objawów demencji średnio o 20 lat.
– Cukrzyca typu II – zaburzenia w metabolizmie insuliny wpływają na zakłócenia w degradacji beta-amyloidu.
– Nieprawidłowa masa ciała – otyłość jak i niedożywienie może prowadzić do wystąpienia demencji.
– Niewłaściwa dieta – dieta śródziemnomorska, dieta MIND, kwasy tłuszczowe omega-3, żywność o niskim indeksie glikemicznym obniżają ryzyko choroby zaś siedzący tryb życia, kwasy tłuszczowe nasycone, cukry proste predysponują do wystąpienia choroby.
Co jeść aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia choroby Alzheimera?
- Polifenole mają działanie antyamyloidowe, zmniejszają formowanie się beta-amyloidu, działają przeciwzapalnie, przeciwmiażdżycowo, przeciwnowotworowo – zielona herbata, kurkuma, kapusta, czosnek, owoce jagodowe, rośliny strączkowe, produkty pełnoziarniste, czerwone winogrona, czystek siwy.
- Kwasy tłuszczowe omega-3 poprawiają neuroprzekaźnictwo oraz zmniejszają ilość beta-amyloidu – tran, ryby morskie, owoce morza, siemię lniane, olej lniany, olej rzepakowy, nasiona chia, orzechy włoskie, jajka wzbogacone omega-3.
- Witaminy z grupy B oraz kwas foliowy są niezbędne do przemian homocysteiny, która w nadmiernych ilościach zwiększa ryzyko wystąpienia choroby Alzheimera przez uszkodzenie naczyń krwionośnych oraz zwiększone odkładanie się beta-amyloidu w mózgu – mięso, produkty zbożowe, drożdże, ryby, jaja, szpinak, brukselka, zielone warzywa liściaste, rośliny strączkowe.
- Antyoksydanty (witamina A, C, E) zmniejszają stres oksydacyjny, który prowadzi do procesów zapalnych w obrębie neuronów co skutkuje zwiększeniem ryzyka wystąpienia demencji – świeże owoce i warzywa, oleje roślinne, orzechy.
„Strategie żywieniowe w prewencji choroby Alzheimera.”, A. Ciepłowska, B. Kulczyński, Postępy Dietetyki w Geriatrii i gerontologii 2016;3:10-17
