Stereotypy są odpowiedzialne za powstawanie szablonów, które mają uprościć niejednoznaczne informacje, docierające z otoczenia – co stanowi niestety działanie negatywne związane z brakiem chęci poznania, zdobycia wiedzy. Co gorsze stereotypizacja jest tworzona także przez media, które wpływają na wiedzę i opinie odbiorców.
Utrwalanie stereotypów żywieniowych skutkuje jednak złym stanem odżywienia. W kuchni polskiej istnieje wiele dań, zachowań żywieniowych, na które patrzymy poprzez stereotypy.
- Najpopularniejszym stereotypem jest przekonanie, że ziemniaki tuczą – oczywiście, że nie, jednak jeśli podajemy je z sosami, masłem, śmietaną 30% to już wtedy mogą przyczynić się do zwiększenia masy ciała.
- Często cytryna uważana jest za produkt najbogatszy w witaminę C – tak też nie jest, więcej tej witaminy mają owoce dzikiej róży a także porzeczki.
- Ogórka nie można łączyć z pomidorem gdyż askorbinaza niszczy witaminę C – owszem może to być niebezpieczne jeśli jemy ten zestaw dzień i noc kilogramami. Jeśli jednak zjemy sałatkę z jednego pomidora i ogórka a w ciągu całego dnia odżywiamy się racjonalnie to i tak dostarczymy do organizmu odpowiednią ilość tej witaminy z innych produktów spożywczych.
- Oliwa z oliwek jest tłuszczem nietuczącym – dodatek oliwy do posiłków jest korzystny ze względu na zawarte w niej kwasy tłuszczowe, jednak to nie zmienia faktu, że nadal jest to tłuszcz, który zawiera sporą ilość kalorii.
- Będąc na diecie spożywamy dużo owoców, bo są zdrowe – są zdrowe ale w umiarkowanych ilościach. Przecież owoce również zawierają cukry proste przyczyniające się do nadmiernej masy ciała.
- Produkty typu „light” są zdrowe i niskokaloryczne – czy oby na pewno? W niektórych produktach tłuszcz zastąpiono cukrem, w innych cukier tłuszczem a w jeszcze innych znajdziemy spory dodatek różnych „E”, które nie są korzystne dla naszego zdrowia. Wystarczy poczytać etykiety.
- Twaróg zawiera najwięcej wapnia więc jest skuteczny do walki z osteoporozą – ser żółty zawiera znacznie więcej tego składnika mineralnego.
- Szpinak to bomba żelaza – tak, ale żelaza niehemowego, które w niewielkich ilościach jest przyswajane przez organizm. Bomba żelazowa to przede wszystkim mięso.
- Suplementy diety to nie leki więc można je przyjmować bez ograniczeń – niestety nie jest to prawda… Można przedawkować składniki mineralne i witaminy, tak samo jak leki.
- Czekolada jest niezdrowa – jest wysokoenergetyczna to fakt, ale gorzka czekolada zawiera dużo magnezu ale także innych substancji, które są odpowiedzialne m.in. za dobry nastrój.
- W diecie musimy pozbyć się tłuszczów – dlaczego? Tłuszcze to źródło omega-3, witaminy D, antyutleniaczy. Wystarczy jedynie wybierać te właściwe a więc oleje roślinne, tran, chude mięso, ryby.
- Chcę schudnąć więc będę jeść jeden posiłek dziennie – niekoniecznie… Organizm zapamięta, że dostanie paliwo tylko raz dziennie i dlatego też ten posiłek będzie maksymalnie odkładany jako zapas.
- Dieta to sałata i marchewka – chyba już wszyscy wiemy, że tak nie jest.
- Przejdę na dietę kapuścianą bo moja koleżanka na niej schudła – kapusta jest zdrowa w to nikt nie wątpi ale co z pozostałymi składnikami, witaminami, które są potrzebne a których w kapuście nie ma? Poza tym każdy z nas jest inny (pod względem metabolizmu, zdrowia, stylu życia) więc do każdego należy podejść indywidualnie.
Takich stereotypów jest znacznie więcej – tak więc nie sugerujmy się mediami, tym co piszą w internecie, gazetach. Jeśli coś Was zastanowi lepiej poczytać w źródłach naukowych, potwierdzonych badaniami niż ślepo wierzyć we wszystko co inni starają nam się wmówić.
„Stereotypy żywieniowe i ich wpływ na zachowania konsumentów”, A. Rybowska, Probl. Hig. Epidemiol. 2013, 94(3): 45-468
