Na płodność wpływają: parametry nasienia, masa ciała, dieta, ilość przyjmowanych składników odżywczych, alkohol, kofeina, tytoń, infekcje, leki, genetyka, hormony, siedzący tryb życia…
Zaburzenia najczęściej występujące to zbyt niska ilość i jakość nasienia oraz obniżony poziom testosteronu.
Dowody dietetyczne
- Nadwaga/otyłość jak i niedowaga wiążą się z obniżeniem płodności – co jest związane ze zmniejszeniem ilości plemników, spadkiem ruchliwości plemników, zaburzeniami erekcji.
- Nadmierna masa ciała, zwiększone spożywanie alkoholu i mięsa czerwonego obniżają jakość nasienia w przeciwieństwie do dużego spożywania płatków śniadaniowych, owoców, ryb, warzyw.
- Wśród mężczyzn z cukrzycą typu 1 zaobserwowano zmniejszoną płodność wskutek stresu oksydacyjnego i uszkodzeń w obrębie DNA.
- Dieta wysokotłuszczowa i wysokocholesterolowa przyczynia się do niepłodności. Odwrotnie działa umiarkowana podaż cholesterolu i zwiększona podaż kwasów jedno i wielonienasyconych.
- Uszkodzenie plemników na skutek działania stresu oksydacyjnego powoduje uszkodzenie plemników – należy więc spożywać wiele antyoksydantów jak wit. E, C. B-karoten, cynk, selen, resweratrol, likopen.
- L-karnityna – poprawia proces dojrzewania i ruchliwość plemników. Jest ona uważana za jedną z najbardziej skutecznych substancji w andrologii. (3g/dobę)
- Koenzym Q10 – poprawia ruchliwość plemników oraz ich ilość.
- Zanieczyszczenia żywności i duże spożycie soi mogą wpływać na obniżenie płodności.
Pozostałe czynniki prowadzące do niepłodności męskiej:
- Przegrzewanie jąder wpływa niekorzystnie na ruchliwość i liczbę plemników. „Szok termiczny” może wpływać również na opóźnienie rozwoju zarodka. Podczas snu temperatura jąder jest wyższa – wykazano, że mężczyźni śpiący na plecach mieli niższą temperaturę jąder niż mężczyźni śpiący na boku.
- Siedzący tryb życia również wpływa na obniżenie płodności poprzez zwiększoną temperaturę jąder– częściej zjawisko niepłodności występuje u zawodowych kierowców oraz u mężczyzn wykonujących pracę siedzącą.
- Co do noszenia bielizny (obcisłej, luźnej) – zdania są podzielone.
- Długie zażywanie kąpieli i korzystanie z sauny wpływają na spadek liczby plemników.
- Korzystanie z laptopów i telefonów mogą powodować uszkodzenie DNA plemników.
Zalecenia dla Panów
- utrzymanie prawidłowej masy ciała,
- zwiększenie aktywności fizycznej,
- zmniejszenie w diecie tłuszczów zwierzęcych i cholesterolu na korzyść tłuszczów roślinnych, orzechów, ryb,
- ograniczenie soli do 5g/dobę,
- zakaz/ograniczenie palenia tytoniu i picia alkoholu,
- zwiększona podaż: L-karnityny (mięso, orzechy), wit. C (owoce), B-karotenu (marchew, morele, brzoskwinie), wit. E (oleje roślinne), resweratrolu (czerwone winogrona, granaty), likopenu (pomidory, arbuz), koenzymu Q10 (ryby morskie), cynku (grzyby, jaja, ryby, zboża)
„Postępowanie dietetyczne jako element leczenia zaburzeń płodności u mężczyzn z obniżoną jakością nasienia” A. Jeznach-Steinhagen, A. Czerwonogrodzka-Senczyna, Zakład Żywienia Człowieka Warszawski Uniwersytet Medyczny
„Styl życia współczesnego mężczyzny a problem niepłodności” E. Synak, M. Jendraszak, I. Skibińska i wsp. Katedra i Zakład Biologii Komórki, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu.
