Czy podczas spożywania mleka oraz jego przetworów masz problemy żołądkowo jelitowe? Może to NIETOLERANCJA LAKTOZY.
Czym są: laktoza oraz laktaza?
Laktoza to dwucukier, który naturalnie występuje przede wszystkim w mleku oraz jego przetworach. Jest także dodawana do wielu produktów oraz leków. Laktaza jest zaś enzymem, obecnym w przewodzie pokarmowym, który służy do rozkładania laktozy na glukozę i galaktozę. Enzym posiadamy od urodzenia, natomiast czasami w okresie dzieciństwa zanika. Osoby starsze mają niższy poziom laktazy.
W czym znajdziemy laktozę?
Produkty mleczne, mleko pełne oraz odtłuszczone, przetwory mleczne (jogurty, śmietany, lody, mleko w proszku, sery twarogowe).
Postaci nietolerancji laktozy:
1. Wrodzona – występująca od urodzenia. U noworodka po pierwszym podaniu mleka matki lub mleka modyfikowanego z laktozą występują wodniste, kwaśne biegunki.
2. Wtórna – w przebiegu niektórych schorzeń (m.in. zespół krótkiego jelita, celiakia, ostre zakażenia żołądkowo-jelitowe, rotawirusy, choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego) oraz w stanach po chemio-, radio- terapii. Objawy mogą być także wywołane stosowaniem leków np. antybiotyków.
Objawy
Objawy pojawiają się po spożyciu mleka oraz przetworów mlecznych. Do objawów zaliczamy: wzdęcia, biegunki, kurczowe bóle brzucha, nudności, przelewania w brzuchu. Objawy te powstają na skutek fermentacji niestrawionej laktozy w jelitach.
Niektóre osoby mogą wypić jedną szklankę mleka bez wystąpienia objawów, zaś inne osoby mogą nie tolerować nawet najmniejszej ilości mleka.
Pojawienie się objawów zależy od:
- dawki spożytej laktozy,
- szybkości z jaką przemieszcza się ten cukier w jelicie grubym,
- aktywności laktazy w jelicie cienkim.
Metody diagnostyczne
- badania podmiotowe opierające się na związku między przyjmowaniem pokarmów z laktozą i występowaniem objawów,
- test tolerancji laktozy – zmiana stężenia glukozy we krwi po doustnej podaży laktozy,
- test oddechowy – wykrywający wodór w wyniku fermentacji niestrawionej laktozy.
Leczenie i dieta
Przejście na dietę bezlaktozową pomaga wstępnie zdiagnozować problem – rozpoznanie należy zawsze potwierdzić badaniami lekarskimi.
Leczenie polega na stosowaniu diety ubogolaktozowej lub bezlaktozowej. UWAGA: nie mylić z dietą bezmleczną!
W nietolerancji laktozy można spożywać produkty mleczne np. jogurty. Wytwarzanie jogurtów wymaga fermentacji mleka z udziałem bakterii mlekowych, które rozkładają laktozę. W końcowym efekcie ilość laktozy w produkcie jest mniejsza o 25-50%.
Każda osoba ma inną tolerancję laktozy – dietę należy dostosować indywidualnie do pacjenta. Przeważnie zaczyna się od diety bezlaktozowej, stopniowo zwiększając jej ilość do 7-8 g laktozy na dobę (< 2 g laktozy na posiłek). Tolerancja laktozy jest znacznie lepsza podczas spożywania jej w trakcie pełnego posiłku.
Na rynku dostępne są preparaty laktazy, które poprawiają przyswajalność produktów mlecznych.
UWAGA: Poprzez ograniczenie ilości spożywanych produktów mlecznych, ważne jest zwracanie uwagi na odpowiednią ilość wapnia oraz witaminy D w diecie, które są niezbędne do prawidłowej mineralizacji kości.
| Mleko odtłuszczone w proszku | 50 |
| Czekolada mleczna | ok. 10 |
| Mleko kobiece | 7,2 |
| Mleko krowie | ok. 5 |
| Jogurt naturalny | 4,7 |
| Napoje mleczne, kefiry, śmietana | ok. 4 |
| Serek wiejski niskotłuszczowy | 3,3 |
| Twarożek | 3 |
