Insulinooporność polega na zmniejszeniu wrażliwości tkanek na insulinę, mimo jej prawidłowego lub podwyższonego stężenia we krwi.
Metodą jej rozpoznawania jest pomiar glukozy i insuliny we krwi. Nasilenie insulinooporności stwierdza się wraz z wiekiem. Jest ona po części wynikiem predyspozycji genetycznych oraz wpływów środowiska zewnętrznego m.in.: zwiększone pobieranie pokarmu zwłaszcza wysokotłuszczowego i wysokokalorycznego, mała aktywność fizyczna, częsty stres.
Następstwami insulinooporności mogą być:
- cukrzyca typu 2,
- choroby układu sercowo-naczyniowego,
- zespół policystycznych jajników
- niealkoholowe stłuszczenie wątroby
W badaniach wykazano zależność między poziomem tkanki tłuszczowej a insulinoopornością. Tłuszczowa tkanka trzewna jest czynnikiem rozwoju oporności tkanek na insulinę. Wykazano, że odpowiednia dieta oraz aktywność fizyczna a przez to spadek masy ciała powodują zmniejszenie ryzyka insulinooporności.
Zalecenia żywieniowe
- Spożywanie błonnika (pełnoziarniste: pieczywo, makarony, ryże, owoce, warzywa).
- Codziennie spożycie co najmniej 5 porcji owoców i warzyw.
- Ograniczenie spożycia tłuszczów zwierzęcych, potraw smażonych, słodyczy, alkoholu.
- Kontrola wielkości porcji i częstości jedzenia.
- Nie należy stosować diet wiążących się z szybkim spadkiem masy ciała – nie przynoszą one długotrwałego efektu, występują niedobory składników odżywczych a nawet zaburzenia wodno-elektrolitowe. Najlepszy efekt to utrata masy ciała od 0,5 -1 kg/tydzień.
- Dieta powinna być ubogoenergetyczna z ograniczeniem tłuszczów zwierzęcych i cukrów prostych.
- Ostatni posiłek powinien być zjadany 3 godziny przed snem.
- Zalecane są potrawy gotowane, pieczone, duszone (bez wcześniejszego obsmażania).
- Regularna aktywność fizyczna pozwala na zredukowanie insulinooporności nawet o 33-50%.
„Insulinooporność – metody rozpoznawania i następstwa kliniczne”, P. Wesołowski, Z. Wańkowicz, Nefrologia i Dializoterapia Polska 2011, 15, nr4, str. 243-246
„Czynniki żywieniowe i pozażywieniowe w rozwoju insulinooporności”, J. Suliburska, J. Kuśnierek, Forum Zaburzeń Metabolicznych 2010, tom 1, nr 3, str. 177-183
