Jak powszechnie wiadomo, wegetarianizm polega na spożywaniu produktów roślinnych z pominięciem mięsa lub/oraz produktów pochodzenia zwierzęcego.
Wegetarianizm dzieli się na:
- Semiwegetarianizm – dopuszcza spożywanie produktów mlecznych, jaj oraz nawet ryb i drobiu. Jest to forma najmniej rygorystyczna, dzięki której możemy dostarczyć organizmowi niezbędnych składników odżywczych a niedobory żywieniowe występują bardzo rzadko.
- Laktoowopescowegetarianizm – dopuszcza spożywanie wszystkich produktów z wyjątkiem mięsa. Dodatkowo dozwolone są ryby oraz owoce morza, co stanowi cenne źródło nienasyconych kwasów tłuszczowych.
- Laktoowowegetarianizm – dopuszcza spożywanie mleka i jego przetworów, jaj (w sporej ilości) oraz tłuszczów zwierzęcych.
- Laktowegetarianizm – z diety wyeliminowane są wszelkie produkty pochodzenia zwierzęcego oprócz mleka oraz jego przetworów. W tym sposobie odżywiania występuje zwiększone ryzyko alergii/nietolerancji związanej z nieproporcjonalną podażą laktozy oraz białka krowiego.
- Weganizm – wyklucza wszelkie produkty pochodzenia zwierzęcego a w skrajnych wypadkach nawet leki oparte na tkankach zwierzęcych.
- Witarianizm – Opiera się na spożywaniu produktów wyłącznie pochodzenia roślinnego w stanie surowym z pominięciem procesu gotowania.
- Frutarianizm – dieta opierająca się tylko i wyłącznie na owocach. Głównymi zasadami są: spożywanie jednego rodzaju owoców w trakcie posiłku, unikanie gotowania, smażenia itd.
- Liquidarianizm – przyjmowanie pokarmu roślinnego pod postacią soków.
- Sprautarianizm – spożywanie głównie kiełków roślinnych.
Wady i zalety diet wegetariańskich ogółem
- Wady: niedostateczna podaż kalorii, białka pełnowartościowego, wit. B12, wit. D, wapnia, żelaza, cynku, mniejsza strawność składników pokarmowych oraz zwiększenie zagrożenia ze strony m.in. środków ochrony roślin i nawozów.
- Zalety: niska zawartość kalorii, ograniczona zawartość kwasów tłuszczonych nasyconych, większa zawartość kwasów NNKT, mała zawartość cholesterolu, duża zawartość błonnika oraz wit. C i potasu, zmniejszenie zagrożenia ze strony nitrozoamin, leków weterynaryjnych, salmonelli itd.
Wśród osób stosujących dietę wegetariańską jest mniejsze ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, hipercholesterolemii, zaparć, otyłości, nadciśnienia, cukrzycy, raka jelita grubego. Wzrasta natomiast ryzyko niedokrwistości, osteoporozy, krzywicy, biegunek, niedożywienia białkowego, zaburzeń hormonalnych i neurologicznych.
Należy pamiętać, że najważniejsze jest odpowiednie zbilansowanie diety.
Najbardziej polecanymi formami są: semiwegetarianizm, laktoowopescowegetarianizm, laktoowowegetarianizm.
