Na początku uprawiany jedynie jako ozdoba, gdyż uważano, że jest trujący. Obecnie ze względu na powszechność stosowania owoców pomidora w gastronomii i przetwórstwie żywności ich produkcja wyniosła ponad 16 mln ton (2011 r.)
Pomidor jest bogatym źródłem karotenoidów, związków fenolowych oraz witamin. Regularne spożywanie pomidorów oraz ich przetworów zmniejsza ryzyko zachorować na wiele chorób w tym nowotworów.
Parę słów o karotenoidach a więc najbardziej rozpowszechnionych barwnikach roślinnych, dzięki którym pomidory są tak cennym produktem.
Karotenoidy są odpowiedzialne za nadawanie warzywom i owocom palety barw od żółtej do czerwonej. Występują więc także w marchwi, papryce czerwonej, dyni, melonie i grejpfrutach. Do najczęściej występujących w diecie karotenoidów zalicza się: beta i alfakaroten, likopen, luteinę i zeaksantynę.
Właściwości prozdrowotne karotenoidów:
- Działanie antyoksydacyjne
- Działanie przeciwnowotworowe – zwalczanie ognisk przerzutowych i hamowanie zdolności namnażania i podziału komórek nowotworowych
- Zmniejszają ryzyko występowania zaćmy i zwyrodnienia plamki żółtej
- Działają ochronnie na układ sercowo-naczyniowy
- Zmniejszają ciśnienie krwi
- Zmniejszają ryzyko wystąpienia osteoporozy u kobiet w okresie menopauzalnym
- Zmniejszają ryzyko wystąpienia cukrzycy typu II
- Łagodzą zmiany skórne związane z poparzeniami słonecznymi
Zawartość karotenoidów w pomidorach zależy od odmian, miejsca uprawy, warunków klimatycznych i glebowych oraz od fazy rozwoju. Temperatura w trakcie wegetacji pomidora dla optymalnej ilości likopenu w owocu powinna wynosić 16-22 stopni. Powyżej 35 stopni likopen jest przekształcany w beta-karoten.
Większa ilość likopenu w porównaniu do świeżych owoców pomidora znajduje się w przetworach pomidorowych: ketchup, koncentrat pomidorowy, przeciery, sosy, soki, zupy. Jest to związane z uwolnieniem likopenu ze skórek pomidorów pod wpływem obróbki miazgi pomidorowej w podwyższonej temperaturze.
„Owoce pomidora źródłem karotenoidów”, E. Gwóźdź, P. Gębczyński, Med. Rodz. 2017, 20 (3), 211-214
