Nieceliakalna nadwrażliwość na gluten (NCNG) to przypadki nietolerancji glutenu u pacjentów, u których badania diagnostyczne wykluczyły celiakię (brak przeciwciał), alergię na pszenicę oraz zanik kosmków jelitowych. Pomimo tego pacjenci deklarują ustąpienie dolegliwości (biegunki, wzdęcia, bóle brzucha, zmęczenie, rozdrażnienie) i poprawę samopoczucia po eliminacji glutenu z diety oraz nawrót objawów po ponownym włączeniu glutenu.
Choroba diagnozowana jest najczęściej między 40-50 r.ż., zwłaszcza u kobiet.
Objawy kliniczne NCNG to:
Uporczywe wzdęcia, bóle brzucha, zaburzenia snu, bóle głowy, biegunki, bóle mięśni, bóle stawów, zaparcia, niedokrwistość, zmiany skórne, zmęczenie a także współwystępowanie astmy.
NCNG leczy się dietą!
Należy wdrożyć dietę bezglutenową a więc pozbawioną pszenicy, żyta, jęczmienia i owsa (który może być zanieczyszczony glutenem z innych zbóż) a także wszelkich przetworów/potraw/gotowych sosów, w których te zboża mogą się znaleźć.
Medycyna nie zna jeszcze dokładnie odpowiedzi na pytania:
1. Czy można rozważyć powrót do diety zawierającej gluten po okresie 1-2 lat?
2. Czy pacjenci z NCNG mogą spożywać owies?
3. Czy restrykcje odnośnie eliminacji glutenu muszą być takie same jak u osób chorych na celiakię?
Jeśli więc obserwujemy ustąpienie dolegliwości oraz poprawę samopoczucia będąc na diecie bezglutenowej najlepiej dalej stosować taki model żywienia. U niektórych osób objawy NCNG wystąpią po spożyciu chleba pszennego/żytniego a nie wystąpią po śladowych ilościach glutenu lub spożyciu owsa. Tolerancja jest inna u każdego pacjenta.
Przykłady produktów/potraw zawierających gluten i nie zawierających glutenu
Gluten zawierają: pszenica, orkisz, pszenżyto, żyto, jęczmień, owies, kasze i mąki z tych zbóż, kuskus, kasza manna, kaszki błyskawiczne, makarony z tych zbóż, tradycyjne pierogi, naleśniki, pyzy, kopytka, ciastka, sucharki, wafelki, drożdżówki, pizza, panierki do mięsa/ryb, warzywa z dodatkiem bułki tartej, produkty mleczne z dodatkiem ziaren zbóż, napoje z dodatkiem słodu jęczmiennego, olej z kiełków pszenicy, kawa zbożowa, piwo, zupy zaprawiane mąką lub z makaronem ze zbóż niedozwolonych, proszek do pieczenia, opłatki, zupki/sosy w proszku, garmażerka, przetwory mleczne smakowe, wędliny, konserwy
Produkty bezglutenowe: ryż, kukurydza, gryka, proso, tapioka, amarantu, quinoa, mąki i kasze z tych zbóż, produkty ze znakiem przekreślonego kłosa, popcorn, świeże mięso, ryby, jaja, mleko, naturalny jogurt, kefir, twaróg, masło, margaryna, oleje roślinne, warzywa, owoce, kisiele/budynie z mąki ziemniaczanej, świeże zioła
„Nieceliakalna nadwrażliwość na gluten (NCNG) – choroba ponownie odkryta”, K.K. Hozyasz, Family Medicine & Primary Care Review 2016;18, 1:79-83
www.celiakia.pl
