Kofeina to związek należący do grupy alkaloidów purynowych. Naturalnie występuje w herbacie, kawie i nasionach kakaowca. W roślinach działa jako naturalny pestycyd, działający owadobójczo na szkodniki. Oczywiście kofeina znajduje się również w napojach energetyzujących i napojach typu „cola”.
Zawartość kofeiny w napojach:
- filiżanka kawy = 50 mg
- filiżanka kawy rozpuszczalnej = 80-100 mg
- szklanka napoju typu „cola” = 35-45 mg
- puszka napoju energetyzującego = 80-120 mg
Dawka śmiertelna wynosi 200-400 mg/kg masy ciała.
Kofeina wchłaniana jest na całej długości przewodu pokarmowego. Całkowite jej wchłonięcie następuje po ok 45 min. A maxymalne stężenie utrzymuje się nawet do 2 godzin.
Metabolizm kofeiny jest zależny od wieku, sprawności wątroby, przyjmowania leków, diety. Spożywanie kapusty, brokułów, kalafiora, potraw z grilla czy produktów tytoniowych przyspiesza metabolizm kofeiny.
Działanie kofeiny:
- wzrost poziomu wolnych kwasów tłuszczowych = zwiększenie gęstości krwi
- wzrost ciśnienia krwi = przyspieszenie akcji serca
- wzrost kwasowości żołądka = podrażnienie śluzówki
- przyspieszenie pasażu jelitowego
- pojawienie się uczucia poddenerwowania oraz lęku
- zmniejszenie wrażliwości komórek na insulinę
- koreluje ze zmniejszeniem gęstości kości = występowanie osteoporozy
- może powodować palpitacje serca, osłabienie mięśni nóg, drgawki, depresję
Kofeina wywiera również wpływ na psychikę dzieci i młodzieży. Kanadyjscy naukowcy określili dzienną zalecaną dawkę 45-85 mg kofeiny dla tej grupy ludzi. Jednak badania amerykańskie wskazują, że aż 73% młodzieży w wieku 12-18 lat spożywa co najmniej 100 mg kofeiny dziennie. U dzieci kofeina może zaburzać sen, zaburzać nastrój, zaostrzać astmę oskrzelową.
„Napoje energetyzujące – współczesne zagrożenie zdrowotne dzieci i młodzieży” M. Cichocki, Katedra Biochemii Farmaceutycznej Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, Przegląd Lekarski 2012/69/10